بررسی کامل پیگتیل فیبر نوری | انواع، کاربردها و نکات نصب
پیگتیل فیبر نوری چیست؟
پیگتیل فیبر نوری (Fiber Optic Pigtail) یکی از اجزای کلیدی در شبکههای فیبر نوری است که برای اتصال کابلهای اصلی فیبر به تجهیزات شبکه یا پچ پنلها استفاده میشود. در واقع پیگتیل، بخشی از کابل فیبر نوری با یک سر کانکتور دار و یک سر بدون کانکتور است که سر بدون کانکتور آن به کابل اصلی فیوژن یا جوش داده میشود.
به زبان ساده، پیگتیلها رابط بین کابلهای فیبر نوری خام و تجهیزات نوری هستند و نقش بسیار مهمی در راهاندازی، تست و نگهداری شبکههای فیبر نوری دارند.
ساختار پیگتیل فیبر نوری
هر پیگتیل از سه بخش اصلی تشکیل میشود:
هسته فیبر نوری (Core):
مسیر عبور نور درون کابل است که معمولاً از شیشه یا پلاستیک خالص ساخته میشود.پوشش محافظ (Cladding):
نور را در هسته نگه میدارد و مانع خروج آن میشود.روکش بیرونی (Jacket):
از فیبر در برابر آسیبهای فیزیکی، فشار و رطوبت محافظت میکند.
طول استاندارد پیگتیل معمولاً ۱ تا ۲ متر است تا هنگام جوش یا فیوژن به راحتی با کابل اصلی متصل شود.
انواع پیگتیل فیبر نوری
پیگتیلها بر اساس چند معیار مختلف طبقهبندی میشوند:
1. بر اساس نوع فیبر
🔸 Single Mode (تک حالته)
دارای هسته باریکتر (حدود 9 میکرون)
برای انتقال داده در مسافتهای طولانی
رنگ روکش معمولاً زرد
🔸 Multi Mode (چند حالته)
دارای هسته بزرگتر (50 یا 62.5 میکرون)
مناسب برای فواصل کوتاهتر و شبکههای داخلی
رنگ روکش معمولاً نارنجی یا آبی آسمانی
2. بر اساس نوع کانکتور
پیگتیلها در انواع کانکتورهای مختلف تولید میشوند تا با تجهیزات مختلف سازگار باشند:
| نوع کانکتور | توضیح | کاربرد |
|---|---|---|
| SC | مربعی، نصب آسان، پرکاربردترین نوع | پچ پنلها و ODF |
| LC | کوچک و سبک، مناسب فضاهای محدود | دیتاسنتر و رکهای پرتراکم |
| FC | دارای قفل پیچی، مقاوم در برابر لرزش | شبکههای صنعتی |
| ST | دارای قفل چرخشی فلزی | شبکههای قدیمیتر و سیستمهای آموزشی |
| E2000 | دارای درپوش حفاظتی خودکار | شبکههای حساس و دقیق |
🧩 3. بر اساس نوع پولیش انتهای کانکتور (Connector Polish Type)
در پیگتیلهای فیبر نوری، نوع پرداخت (پولیش) سطح انتهایی کانکتور تأثیر مستقیمی بر میزان بازتاب نوری (Reflection) و افت سیگنال دارد. سه نوع پولیش رایج عبارتاند از PC، UPC و APC که تفاوتشان در نحوهی پرداخت سطح و زاویهی انتهاست:
| نوع پولیش | ظاهر کانکتور | میزان بازتاب نوری (Return Loss) | رنگ استاندارد | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| PC (Physical Contact) | سطح تخت و صیقلی | حدود -40 dB | آبی روشن | نوع استاندارد و اقتصادی، مناسب شبکههای عمومی LAN |
| UPC (Ultra Physical Contact) | سطح براقتر و پرداخت دقیقتر | حدود -55 dB | آبی تیره یا آبی | دارای بازتاب کمتر نسبت به PC، مناسب ارتباطات دقیقتر |
| APC (Angled Physical Contact) | سطح زاویهدار با برش 8 درجه | حدود -65 dB تا -70 dB | سبز | بهترین کیفیت، کمترین بازتاب نوری، مناسب شبکههای FTTH، GPON و مخابراتی |
💡 نکته:
در شبکههای فیبرنوری حساس مثل GPON، FTTH، CATV و DWDM همیشه توصیه میشود از پیگتیلهای APC (رنگ سبز) یا UPC (رنگ آبی) استفاده شود، چون حتی بازتاب نوری کوچک هم میتواند باعث اختلال در سیگنال شود.
کاربرد پیگتیل فیبر نوری
پیگتیلها تقریباً در هر جایی از شبکه فیبر نوری که نیاز به اتصال دقیق و ایمن باشد استفاده میشوند. برخی از مهمترین کاربردها:
📡 اتصال کابل فیبر نوری به پچ پنل (ODF)
💡 اتصال به تجهیزات نوری مثل ONU، OLT، ترنسیور و سوئیچ فیبر
🧩 تست و اندازهگیری در شبکههای مخابراتی
🏢 اتصال داخلی در دیتاسنترها و رکها
🏠 پروژههای FTTH (فیبر نوری تا خانه)
تفاوت پیگتیل با پچ کورد فیبر نوری
یکی از سوالات پرتکرار کاربران، تفاوت بین پچ کورد و پیگتیل است:
| ویژگی | پیگتیل فیبر نوری | پچ کورد فیبر نوری |
|---|---|---|
| تعداد کانکتور | یک سر دارد | دو سر دارد |
| کاربرد | اتصال به کابل اصلی از طریق فیوژن | اتصال مستقیم بین تجهیزات |
| روش نصب | نیاز به جوش (Fusion Splicing) | بدون نیاز به جوش |
| طول استاندارد | 1 تا 2 متر | از 0.5 تا چند متر |
| محل استفاده | پچ پنل، توزیع شبکه، جعبههای انشعاب | رک، سوئیچ، OLT، ONU |
مزایای استفاده از پیگتیل فیبر نوری
✅ اتصال مطمئن و با تلفات کم
✅ نصب آسان و سریع در پچ پنلها
✅ افزایش دقت و کاهش بازتاب نور (در مدل APC)
✅ قابل استفاده برای انواع پروژههای FTTH و FTTB
✅ کاهش احتمال آسیب به کابل اصلی
نکات مهم در انتخاب پیگتیل فیبر نوری
هنگام خرید پیگتیل باید به نکات زیر توجه کنید:
نوع فیبر (Single Mode یا Multi Mode)
نوع کانکتور مورد نیاز (SC، LC، FC و غیره)
نوع پولیش انتهای کانکتور (PC، UPC، APC)
طول و جنس روکش کابل (PVC یا LSZH)
برند و کیفیت ساخت
برندهای معتبر پیگتیل فیبر نوری
برخی از برندهای مطرح و باکیفیت در بازار ایران و جهان عبارتاند از:
Corning (آمریکا)
Nexans (فرانسه)
Dintek (تایوان)
Huawei (چین)
Furukawa (ژاپن)
Legrand (فرانسه)
Belden (آمریکا)
نکات نصب و نگهداری پیگتیل فیبر نوری
هنگام فیوژن، از دستگاه Fusion Splicer دقیق استفاده کنید.
از خم شدن زیاد فیبر در شعاع کمتر از حد مجاز خودداری کنید.
سطح کانکتور را با دستمال بدون پرز و الکل ایزوپروپیل تمیز کنید.
از پیگتیلهای LSZH در محیطهای حساس و با احتمال حریق استفاده کنید.
در مسیرهای پرنویز یا صنعتی از مدل APC استفاده شود.
جمعبندی
پیگتیل فیبر نوری یکی از اجزای حیاتی شبکههای نوری است که امکان اتصال دقیق، سریع و کمتلفات بین کابلها و تجهیزات را فراهم میکند.
انتخاب صحیح نوع فیبر، کانکتور و پولیش میتواند در عملکرد نهایی شبکه تأثیر زیادی داشته باشد. اگر به دنبال راهحل مطمئن برای اتصال در پروژههای فیبر نوری هستید، پیگتیل گزینهای ضروری و کارآمد است.
