پچ کورد فیبر نوری سینگل SC-SC (UPC)
بررسی کامل پچکورد فیبر نوری (Fiber Optic Patch Cord)
در شبکههای فیبر نوری، هر جزئی کوچک میتواند نقش بزرگی در کیفیت و پایداری ارتباط داشته باشد. یکی از مهمترین اجزای این شبکهها پچکورد فیبر نوری (Fiber Optic Patch Cord) است؛ کابلی ظریف اما حیاتی که وظیفه اتصال میان تجهیزات نوری مانند سوئیچ، ODF، ترمینالها و مودمهای فیبر نوری (ONT) را بر عهده دارد.
در این مقاله بهصورت کامل و تخصصی بررسی میکنیم که پچکورد چیست، چه انواعی دارد، از چه جنسی ساخته میشود، و هنگام خرید به چه نکاتی باید توجه کنید.
💡 پچ کورد فیبر نوری چیست؟
پچکورد فیبر نوری کابلی است که در هر دو سر خود دارای کانکتور نوری (Connector) بوده و برای اتصال بین تجهیزات شبکه فیبر نوری مورد استفاده قرار میگیرد. وظیفه آن انتقال سیگنال نوری بین دستگاهها با حداقل تلفات (Loss) است.
به زبان سادهتر، اگر کابل فیبر نوری را جادهای برای عبور نور بدانیم، پچکورد همان پل ارتباطی مطمئن میان تجهیزات اصلی شبکه است.
⚙️ ساختار پچکورد فیبر نوری
پچکوردها از چند لایه تشکیل شدهاند که هر کدام وظیفه خاصی دارند:
| لایه | توضیح |
|---|---|
| Core (هسته) | بخش مرکزی از جنس شیشه یا پلاستیک شفاف که سیگنال نور از آن عبور میکند |
| Cladding (غلاف داخلی) | پوشش اطراف هسته که نور را درون کابل نگه میدارد |
| Buffer Coating (پوشش محافظ) | لایه محافظ برای جلوگیری از آسیب فیزیکی |
| Kevlar / Aramid Yarn | الیاف مقاوم در برابر کشش |
| Outer Jacket (روکش بیرونی) | لایه نهایی برای محافظت در برابر رطوبت، خم شدن یا سایش |
🔍 انواع پچ کورد فیبر نوری بر اساس نوع فیبر
پچکورد سینگل مود (Single Mode – SM)
رنگ روکش معمولاً زرد
مناسب برای مسافتهای طولانی (تا چند ده کیلومتر)
قطر هسته: 9 میکرون
کاربرد در مخابرات، FTTH، دیتاسنترها
پچکورد مالتی مود (Multi Mode – MM)
رنگ روکش معمولاً نارنجی (OM1/OM2) یا آبی آسمانی (OM3/OM4)
مناسب برای فواصل کوتاه (تا چند صد متر)
قطر هسته: 50 یا 62.5 میکرون
کاربرد در شبکههای محلی (LAN) و دیتاسنترهای کوچک
🔌 انواع پچکورد بر اساس نوع کانکتور
پچکوردها بسته به نوع کانکتور در دو سرشان، در مدلهای مختلفی عرضه میشوند. رایجترین انواع آن عبارتاند از:
| نوع کانکتور | توضیح | شکل ظاهری |
|---|---|---|
| SC/SC | یکی از پرکاربردترین انواع، با قفل فشاری و اتصال سریع | مربع شکل |
| LC/LC | کوچکتر و مناسب تجهیزات مدرن و پر تراکم | ظریف و جمعوجور |
| FC/FC | دارای قفل پیچی برای اتصال محکمتر | استوانهای و مقاوم |
| ST/ST | قدیمیتر، با اتصال چرخشی | فلزی با قفل چرخشی |
| SC/LC یا LC/FC | مدلهای ترکیبی برای اتصال بین تجهیزات متفاوت | یک سر متفاوت |
🧩 تفاوت پچکورد با پیگتیل (Pigtail)
| ویژگی | پچکورد | پیگتیل |
|---|---|---|
| کانکتور در دو سر | دارد | فقط در یک سر |
| کاربرد | اتصال بین دو دستگاه | فیوژن و اتصال دائم در داخل ODF |
| قابلیت جابجایی | دارد | ندارد |
| قیمت | کمی بالاتر | ارزانتر |
🧠 تفاوت پچکورد سینگل مود و مالتی مود
| ویژگی | سینگل مود | مالتی مود |
|---|---|---|
| نوع هسته | 9μm | 50 یا 62.5μm |
| رنگ کابل | زرد | نارنجی یا آبی آسمانی |
| مسافت انتقال | طولانی (تا 40km) | کوتاه (تا 500m) |
| پهنای باند | بیشتر | کمتر |
| قیمت | کمی گرانتر | ارزانتر |
🔧 طولهای استاندارد پچکورد
پچکوردهای فیبر نوری در طولهای مختلفی تولید میشوند تا متناسب با نیاز پروژه باشند:
0.5 متر
1 متر
2 متر
3 متر
5 متر
10 متر (و سفارشی تا 50 متر)
در پروژههای سازمانی یا رکهای شبکه، طول دقیق باید با مسیر واقعی کابلکشی هماهنگ باشد تا از خمشدگی و افت سیگنال جلوگیری شود.
🔒 نوع کانکتور
نوع پرداخت سطح کانکتور تأثیر مستقیمی بر تلفات نوری دارد. سه نوع اصلی پولیش عبارتاند از:
| نوع پولیش | رنگ کانکتور | تلفات نوری | توضیح |
|---|---|---|---|
| PC (Physical Contact) | آبی یا خاکستری | حدود 0.25dB | مدل استاندارد و اقتصادی |
| UPC (Ultra Physical Contact) | آبی | حدود 0.2dB | مناسب شبکههای پرسرعت |
| APC (Angled Physical Contact) | سبز | حدود 0.1dB | با زاویه 8 درجه، کمترین بازتاب نور |
💪 مزایای استفاده از پچکورد فیبر نوری
🔹 سرعت انتقال بالا (تا چند گیگابیت در ثانیه)
🔹 افت سیگنال بسیار پایین
🔹 نصب و تعویض آسان
🔹 انعطافپذیری بالا در پروژهها
🔹 قابلیت استفاده در رکها، مراکز داده و اتاق سرور
⚠️ نکات مهم هنگام خرید پچکورد فیبر نوری
نوع فیبر را مشخص کنید (Single Mode یا Multi Mode)
نوع کانکتور مورد نیاز دستگاه را بررسی کنید
طول مناسب کابل را دقیق اندازهگیری کنید
به پولیش کانکتور (PC/UPC/APC) توجه کنید
از برندهای معتبر با استانداردهای بینالمللی استفاده کنید
از خم شدن بیش از حد کابل جلوگیری کنید (حداقل شعاع خم: 3cm)
🧰 کاربردهای پچکورد فیبر نوری
اتصال مودمهای فیبر نوری (ONT) به پریز نوری
ارتباط بین ODF، پچ پنل و سوئیچ نوری
استفاده در دیتاسنترها، ISPها و مراکز مانیتورینگ
پروژههای FTTH و FTTB
سیستمهای دوربین تحت شبکه (IP Camera) و VoIP
🧽 نحوه نگهداری و تمیز کردن پچکورد
کانکتورهای فیبر نوری بسیار حساس هستند. وجود حتی ذرات غبار میتواند باعث افزایش تلفات شود.
برای نگهداری بهتر:
از دربهای محافظ (Dust Cap) استفاده کنید
کانکتور را با دستمال الکلی مخصوص فیبر نوری تمیز کنید
از پیچش یا کشش زیاد کابل خودداری کنید
کابلها را برچسبگذاری کنید تا اشتباه متصل نشوند
💬 سوالات متداول (FAQ)
1. پچکورد فیبر نوری را میتوان بهصورت مستقیم به مودم وصل کرد؟
بله، اگر مودم شما از نوع فیبر نوری (ONT) باشد و پورت SC/APC یا LC مناسب داشته باشد، میتوان پچکورد را مستقیم متصل کرد.
2. آیا میتوان پچکورد را برش یا فیوژن زد؟
خیر، چون در هر دو سر پچکورد کانکتور کارخانهای با دقت بالا نصب شده است. برش باعث افت سیگنال شدید میشود.
3. تفاوت رنگ زرد و نارنجی در پچکورد چیست؟
زرد مخصوص Single Mode و نارنجی مخصوص Multi Mode است.
4. بهترین نوع کانکتور برای مصارف خانگی چیست؟
در اغلب مودمهای فیبر نوری، کانکتور SC/APC (سبز رنگ) یا SC/UPC (آبی رنگ) استفاده میشود.
📈 جمعبندی
پچکورد فیبر نوری یکی از حیاتیترین قطعات در هر شبکه فیبر نوری است که وظیفه دارد دادهها را با کمترین تلفات و بیشترین سرعت منتقل کند. انتخاب درست نوع فیبر، کانکتور و طول مناسب، در کارایی نهایی شبکه تأثیر مستقیم دارد.
برای پروژههای حرفهای، همیشه از پچکوردهای استاندارد، برند معتبر و دارای پولیش APC یا UPC استفاده کنید تا عمر شبکه و کیفیت انتقال داده افزایش یابد.
